close
loading
palac slide.jpg

 

PAŁAC ZAMOYSKICH KLEMENSÓW

 

 

Około 2 km na północ od głównej drogi nr 74, pomiędzy wsiami Michalów i Bodaczów przy wschodniej granicy Szczebrzeszyna, znajduje się barokowy pałac zbudowany w latach 1744-1746 z inicjatywy Teresy Zamoyskiej, z myślą o przyszłym potomku, którym okazał się Klemens Zamoyski i stąd też nazwa.


Przy wjeździe, obok bramy michałowskiej na poczatku parku napotykamy dom odźwiernego, będący kiedyś budynkiem stróża, który pilnował bramy. Ze względu na styl, budowla zyskała miano "domku gotyckiego" Po II wojnie światowej obiekt przeznaczono na mieszkanie dla pracownika Domu Opieki Społecznej oraz na pomieszczenia biurowe Urzędu Rejonowego. Niedaleko budynku znajduje się studnia odźwiernego. Najstarszą część pałacu według projektu Jerzego de Kawe oraz Andrzeja Bema wzniósł Jan Columbani. Pałac był rozbudowywany przez Henryka Ittara w latach 1810-1813 i następnie przez Henryka Marconiego w latach 1826-1841. Początkowo był letnią rezydencją Zamoyskich, a od 1809 r. ich główną siedzibą aż do 1941 r. Przy pałacu istniała również kaplica oraz budynek oranżerii.

 

W czasie II wojny światowej budynek na kwatery zajęli Niemcy z pobliskiego lotniska, natomiast w 1944 r. urządzili tam szpital polowy. Od 1945 r. majątek upaństwowiono. We wnętrzach zachowały się zabytkowe kominki, główna klatka schodowa i zabytkowe wyposażenie biblioteki, z którego zachowały się regały na książki – były wbudowane na stałe w ściany i nie dały się wynieść. Większość książek z ogromnego księgozbioru (14 tysięcy pozycji w tym 5 tysięcy starodruków) trafiła do Biblioteki im. Łopacińskiego w Lublinie. Pałac posiadał również bogatą galerię malarstwa zrabowaną przez Niemców. Reszta wyposażenia została przeniesiona do muzeum w Kozłówce i Zamościu.


Po wojnie w pałacu mieścił się i nadal mieści dom pomocy społecznej obecnie w likwidacji, bowiem warunki nie odpowiadają normom UE. Ponieważ pomieszczenia mają układ amfiladowy, pałac nie bardzo się też nadaje na hotel. W tej chwili jego przyszłość jest niepewna. Wokół znajdują się zabudowania gospodarcze oraz obszerny park (100 ha) w stylu angielskim z licznym, wielogatunkowym starodrzewem. Wśród egzotycznych roślin występują: surmia zwyczajna, magnolie, orzech czarny, sosna wejmutka, budynek porasta milin). Klemensów swój rozwój zawdzięcza postawionej tu w 1894 r. przez Ordynację Zamojską cukrowni "Klemensów". Do budynków zarządców folwarku dołączyły budynki zarządu i głównych specjalistów cukrowni. W 2002 r. cukrownia weszła w skład Krajowej Spółki Cukrowej S.A. i w 2003 r. zlikwidowano w niej produkcję i zamknięto zakład. W 2011 r. rozpoczęto ostateczną rozbiórkę budynków cukrowni[2]. W 1941 r. obok cukrowni, częściowo wykorzystywanej jako magazyn bomb, Niemcy zbudowali lotnisko polowe. Od 1916 r. znajduje się tu stacja kolejowa (na linii Bełżec-Zawada-Rejowiec).